Draaikantelstukken-test: Soepel werken met Rototilt RC5 aan een Atlas 175WSR

De ideale verbinding tussen graafmachine en uitrustingsstuk is in veel gevallen een draaikantelstuk. We testen de Rototilt RC5 uit de nieuwe generatie draaikantelstukken van Rototilt, geschikt voor machines met een eigen gewicht van 14 tot 19 ton. Het draaikantelstuk is afneembaar uitgevoerd met snelwissels S60 aan zowel onder- als bovenzijde en is uitgerust met een geïntegreerde gripper RG800. De combinatie is bevestigd aan een compact draaiende mobiele graafmachine Atlas 175Wsr.

Eigenaar van deze combinatie is Johan Groot van Loonbedrijf Groot uit Zuidschermer. Hij werkt hiermee veelal voor aannemers in de wegenbouw, maar verricht ook allerlei andere voorkomende werkzaamheden zoals het maaien van sloten. Johan Groot heeft bewust gekozen voor een compacte kraan en kwam daarvoor uit op de nieuwe Atlas 175Wsr (short radius).

‘De vorige kraan was ook een compact of binnendraaier. Wij werken vaak binnenstedelijk in krappe ruimtes. Dan is dat ideaal. Als je het één keer gewend bent, wil je niet meer anders. Het betekent wel dat je minder contragewicht hebt. Daarom hebben we deze Atlas ook bewust een slag zwaarder gekozen dan de klasse waar je normaal mee zou werken. Het verschil met de 165W is vooral dat er een ton extra gewicht in de kont zit. Dat het een compact is merk je natuurlijk wel als je op afstand van de machine werkt, maar meestal heb je een compact juist gekozen vanwege de beperkte ruimte. Dan werk je dus ook meestal dichtbij de machine.’

Bijna standaard

Johan draait al vanaf 2016 met Rototilt en was daarmee destijds een van de eersten in Nederland. ‘Toen we het eerste draaikantelstuk aanschaften, was dat nog nieuw in de markt. Aannemers moesten toen nog extra betalen om ­ervan te profiteren. Nu vragen aannemers standaard naar machines met een draaikantelstuk en kun je eigenlijk niet meer zonder.’ Dat vindt ook onze testmachinist Jan Jacob Bles. ‘Je kunt er zeer efficiënt mee werken en vaak vanaf één en dezelfde plek bijna alles doen.’

Afneembaar

Johan heeft bewust gekozen voor een afneembaar draaikantelstuk, middels een Rototilt S60 snelwissel. ‘Het gebruik hangt heel erg af van de werkzaamheden. Een ­draaikantelstuk brengt extra gewicht met zich mee. Dat gaat uiteraard iets ten koste van je opbreekkracht of hefvermogen. Als je het niet nodig hebt, kun je die beter afzetten. Bij gebruik van bijvoorbeeld een sloophamer of trilblok heb ik er dan ook liever geen draaikantelstuk tussen. Je hebt het niet nodig en het is een behoorlijk zware belasting voor het draaikantelstuk zelf. Dat geldt ook voor een maaikorf aan een verlenggiek. Met de S-snelwissel heb je het draaikantelstuk in één minuutje afgekoppeld.’

Johan heeft bewust gekozen voor het Open S-systeem ten opzichte van CW omdat dat behoorlijk scheelt in opbouwhoogte en gewicht. Rototilt heeft ook een volautomatisch snelwisselsysteem, QuickChange, maar daar heeft Johan niet voor gekozen. ‘Dat hebben we niet nodig gezien de mate waarin we wisselen en vanwege de uitrustingsstukken die we gebruiken. Die zijn lang niet allemaal hydraulisch. Maar ook hydraulische uitrustingsstukken zijn snel te wisselen door de snelkoppelingen Multi-X op de slangen.’

Gripper

De Rototilt RC5 van Johan is uitgerust met een geïntegreerde gripper RG800. Johan: ‘Die gebruiken we heel erg veel. Je kunt er van alles mee oppakken. Grondwerkers en ­stratenmakers zijn er heel blij mee. Je pakt er bijvoorbeeld rioolputten mee en zware trottoirbanden. Liefst hebben ze dan dat je ze ook nog even plaatst. Ook een trilplaat pak je nu op zonder dat je een ketting nodig hebt. Dat scheelt toch een paar handen.’

Sterk

Testmachinist Jan Jacob Bles: ‘Rototilt is sterk en heeft een robuuste bouw. De slangen zitten mooi beschermd en lopen kort bij de giek langs of bij de bakcilinder, zodat ze zo weinig mogelijk kunnen losbungelen. Dat verkleint de kans op aanraking en schade door takken of betonbrokken. Verder is het systeem mooi en robuust gevormd. Het is eigenlijk wel het kwetsbaarste stuk van de machine, dat vaak onder rare posities met kracht moet werken. Daar is dit draaikantelstuk ook echt voor gemaakt.’

‘Wat ik prettig vind is de aansturing, middels het RCS-systeem van Rototilt waarmee alle functies van het draaikantelstuk tegelijk kunnen worden bediend. Je hebt daarmee een extra computer in de kraan voor het draaikantelstuk. Daarmee kun je die instellen naar eigen wensen en naar wat je gewend bent. Zo veel machinisten, zo veel instellingen en voorkeuren. De een heeft het draaien links en de andere rechts. Je kunt dat hier heel makkelijk omgooien en wisselen van kant. Ook de suppletie kun je verstellen en snel of langzaam oppakken. Eigenlijk alles kun je naar eigen hand zetten.’

Oliegevuld

Het concept van de draaikantelstukken van Rototilt wijkt af van andere merken op de markt, vertelt accountmanager Tjardo Stroek. ‘Ons draaikantelstuk werkt niet met vet, maar is oliegevuld. Dat heeft diverse voordelen. Het geeft optimale smering en de warmte wordt optimaal afgevoerd. Dat scheelt in onderhoud en slijtage en verlengt de levensduur. Voor onderhoud kan de olie eenvoudig worden afgetapt, waarmee ook alle interne vervuiling gelijk afgevoerd wordt. Na het vullen met nieuwe olie is het draaikantelstuk weer helemaal schoon.’

‘Rototilt is een Zweeds bedrijf dat in 1986 als eerste met een draaikantelstuk kwam. Het is een familiebedrijf, waarin de lijnen kort zijn. Bij de productontwikkeling staat de machinist centraal. Met draaikantelstukken, snelwissels en een uitgebreide reeks aanbouwdelen bieden we een heel breed scala aan mogelijkheden. Wij vinden het belangrijk dat de machinist het geheel precies zo kan samenstellen als hij wil.’

De nieuwe generatie RC draaikantelstukken is in veel opzichten verder doorontwikkeld. ‘De hydrauliek is drukgecompenseerd. De ventielblokken zijn vernieuwd, evenals de interne slangenloop. Dat resulteert in een lager energieverbruik. Er is in testen van een onafhankelijk meetinstituut een serieuze besparing gemeten tussen de vorige R en de huidige RC generatie tiltrotators.’

Ergonomisch

Het draaikantelstuk RC5 is uitgevoerd met een nieuw, helder display en in eigen huis ontwikkelde joysticks. Tjardo: ‘Bij de ontwikkeling van die joysticks heeft de machinist echt centraal gestaan. Ze zijn uitgebreid getest, met mannenhanden, vrouwenhanden, grote handen, kleine handen, noem maar op. We hebben daar zelfs prijzen mee gewonnen.’ Jan Jacob kan dat alleen maar beamen. ‘Je kunt de joysticks naar eigen hoek en eigen smaak instellen, naar wat je zelf praktisch vindt.’

‘Het draaikantelstuk is ook GPS-voorbereid. Verder hebben we nu onder meer een palletvorkfunctie opgenomen, evenals een schudfunctie. Die is vooral bedoeld voor het uitstrooien en verdelen van materiaal.’ Jan Jacob: ‘Die functie werkt goed en is erg gemakkelijk.’

Een mooie functie is ook de ‘return to home’ instelling. Johan is daar heel blij mee: ‘Je keert daarmee steeds terug naar een zelf ingestelde positie. Bij laden en lossen stel ik die vaak in op een haakse hoek. Dat maakt het werken wel gemakkelijker.’ Ook Jan Jacob noemt die functie ‘superhandig en praktisch’.

Atlas binnendraaier

De Atlas 175Wsr waarin we het draaikantelstuk RC5 testen, is een redelijk nieuwe machine van Atlas. De machine van Johan is een van de eerste die in Nederland draait.

‘We merken dat dat model in opkomst is’, vertelt Koos Spierenburg van importeur Kemp Groep. ‘Sowieso gaat het goed met Atlas. Het bedrijf is de hele lijn machines aan het vernieuwen en updaten en de markt reageert daar positief op. Vooral de update van de cabine valt op, maar ook de motoren en de elektronica zijn vernieuwd. De fabriek doet er alles aan om weer helemaal bij de tijd te zijn. De machines zijn ook af fabriek al heel compleet en met veel opties leverbaar.’

Jan Jacob beoordeelt de machine in dat opzicht eveneens positief. ‘Het is een heerlijke machine. Alles is netjes bij de tijd, overzichtelijk en makkelijk. Deze Atlas kan heel goed meekomen.’

Ranke giek

Typerend voor de Atlas is de ranke giek. Die maakt de graafmachine het sterkste in zijn klasse. Het geringe gewicht aan de voorzijde maakt dat de machine ook overzij veel gewicht kan verzetten. Ook dat maakt de binnendraaier zelfs geschikt voor het werken met een draaikantelstuk met gripper.

Jan Jacob: ‘Na een paar slagen had ik de machine al onder controle. Het is een sterke machine en voor een compact draaiend model ook heel stabiel. Uiteraard zijn de banden daarbij ook van invloed, maar ik was er wel verrast door. Zelfs met het draaikantelstuk languit bleef de machine netjes staan.’

Ook over de opbouw van de machine is Jan Jacob zeer te spreken. ‘Controleren van het motoroliepeil doe je achter de cabine-opstap, die heel mooi met een trapje naar boven is gedaan. Als je de motorkap opent, heb je direct alles in beeld. Bij een compact is dat uiteraard wel wat krapper ingebouwd als anders, maar het is toch mooi overzichtelijk gebleven. Aan de andere kant van de machine controleer je de hydrauliekpomp en het motoruitlaatsysteem. Hier heb je ook direct de filters zitten en de dieselvulpomp. Dat is wel een mooie plek. Als je de klep opent om te tanken, dan kijk je automatisch ook naar de rest en heb je visuele controle op eventuele lekkages en dergelijke.’

De machine van Johan is door Kemp Groep nog voorzien van extra opties, zoals overdrukvoorbereiding, spatborden en een uitbreidingsset van maar liefst elf werklampen. Verder is de kraan voorzien van geblindeerde achter- en zijruiten en flitsers op een RVS-beugel aan het contragewicht. Voor extra gebruiksgemak is gekozen voor opklapbare treeplanken, een Atlas-mat en dorpel en een 24 Volt AHW-stekkerdoos voor en achter. De giek is voorzien van inschakelbare ‘dans-onderdrukking’ of giekdemping. ‘Die kun je dan inschakelen als je op de weg rijdt, maar uitschakelen als je op hobbelig terrein werkt. Daar werkt die demping namelijk juist tegen je.’

Dit artikel is gesponsord door Rototilt.