Wat behelst je functie precies?
"Ik ben verantwoordelijk voor het materieel van de infra-activiteiten van Dura Vermeer. Dat doe ik vanuit onze vestiging in Cruquius en onze vier steunpunten. Daarnaast ben ik het aanspreekpunt voor de verduurzaming van al ons materieel."
Wat is jullie beleid op het gebied van elektrificatie?
"We verduurzamen ons materieel zowel projectmatig als beleidsmatig. Projectmatig betekent dat we per project besluiten om in emissievrije materieelstukken te investeren. Dit doen we niet alleen op basis van de uitvraag van de opdrachtgever, maar ook vanuit de duurzaamheidsambities van Dura Vermeer. Vanaf 2030 willen we volledig emissievrij werken. Omdat we niet afhankelijk willen zijn, verduurzamen we ook beleidsmatig. Elektrisch materieel wordt dan breder ingezet en er komt meer draagvlak en enthousiasme om het te gebruiken."
Kun je dat beleidsmatig verduurzamen toelichten?
"We kijken welke geïnvesteerde extra euro de meeste CO2-reductie oplevert. Daarnaast kiezen we op projecten altijd voor elektrisch materieel wanneer de huur van een emissievrije machine maximaal 10 procent hoger ligt dan die van een conventionele machine."
Dat laatste komt, neem ik aan, in de praktijk nauwelijks voor.
"Dat klopt. Elektrisch is vaak een stuk duurder. Je komt er niet met de TCO plus de kilowattuur-prijs. Er komen veel meer kosten bij kijken. Dan praat je over bufferbatterijen, over extra logistieke handelingen, vol voor leeg wisselen en noem het allemaal maar op. En die moet je natuurlijk wel meenemen in het totale plaatje. Bij zwaar materieel nemen die kosten significant toe. Het is natuurlijk gemakkelijker om een batterij van een Wackerstamper te laden, dan die van een 35 ton graafmachine."
Hoeveel procent van jullie machinepark is nu elektrisch?
"Bijna 40 procent van ons grote materieel is elektrisch. Op het gebied van asfalt zijn we dan ook koploper qua elektrificeren. Kijk je naar het hele machinepark, dan kom je niet aan dat percentage. Ongeveer 10 procent van het materieel wat op projecten van Dura Vermeer wordt gebruikt is eigendom van onszelf. En 90 procent is inhuur. Dat neemt niet weg dat we ook daar stevige stappen zetten. Als grote bouwer met grote ambities op het gebied van duurzaamheid moet je het goede voorbeeld geven. Je kunt van een zzp’er bijvoorbeeld niet altijd verwachten dat hij een elektrische machine koopt. Dat kan hij zich gewoon niet veroorloven. We zijn in gesprek gegaan met een aantal van hen. We hebben gevraagd: wat willen jullie? Komen jullie bij ons in dienst? Moeten wij voor jullie zo’n machine aanschaffen? Met als resultaat dat wij in drie elektrische graafmachines en twee elektrische knijperwagens hebben geïnvesteerd. Twee van deze zzp-collega’s zijn bij ons in dienst gekomen, één is zzp’er gebleven. Met hen gaan we langjarige contracten aan. Zo kunnen we ons met de ketenpartners samen op de lange termijn richten."
Wij horen dat die eenpitters zich soms nogal voor het blok gezet voelen. Zo van: je gaat elektrisch werken, anders krijg je van ons geen opdrachten meer…
"De zzp’ers waar ik het over heb lopen geen enkel risico. Zij investeren in een elektrische machine, maar daar staat een langdurige raamovereenkomst met Dura Vermeer tegenover, waarbij wij verplicht zijn om gedurende een aantal jaren voor een bepaald aantal uren de machine plus de machinist in te huren. De risico’s liggen dan bij ons."
Opdrachtgevers doen wat dat betreft hun best. In het convenant Schoon en Emissievrij Bouwen beloven zij zich hard te maken om het gebruik van emissievrije bouwmachines te stimuleren. Houden ze zich daar ook aan?
"Je ziet bij aanbestedingen door gemeentes en andere opdrachtgevers dat de lat op het gebied van duurzaamheid heel hoog wordt gelegd, maar dat men daar soms na de selectieprocedure op terugkomt, omdat een euro ook bij hen maar één keer kan worden uitgegeven. Dat is natuurlijk wel een beetje dubbel. Kijk bijvoorbeeld naar de samenwerkingsovereenkomsten die wij gezamenlijk met andere grote aannemers hebben gesloten. Daar ligt de lat vaak hoog.
Eenmaal gegund mochten bepaalde werkzaamheden toch deels weer conventioneel. Terwijl je eigenlijk wilt doorpakken. Je bent per slot van rekening voorbereid, je hebt je gecommitteerd en geïnvesteerd."
Hoe staan jullie tegenover ombouw? Is de tijd van pilots voorbij?
"Er wordt heel snel gezegd: we moeten wachten tot machines af fabriek komen. Dan is het betrouwbaarder, goedkoper. Maar dat is niet altijd zo. Er is een aantal fabrikanten dat af fabriek levert. Maar een emissievrije 20 ton graafmachine af fabriek is niet goedkoper dan één die hier in Nederland geëlektrificeerd wordt. Dat komt omdat de productieaantallen nog beperkt zijn. Het gaat over tientallen. Dat gaat pas gebeuren als er echte schaalsprongen worden gemaakt. Dan praat je over duizenden stuks per jaar."
"Af fabriek heeft bovendien nadelen. Je hebt geen inspraak op de uitvoering. Je koopt wat je ziet. Als wij een machine laten maken willen wij dat deze kan communiceren met een bepaald laadprotocol. In Nederland gebruiken we gewoon de CCS-stekker om DC te laden. Maar daar gaan de meeste fabrikanten niet in mee, want die bouwen voor de hele wereld."
"Voor verwisselbare batterijen geldt min of meer hetzelfde. Ook die zijn bij af fabriek machines lang niet allemaal compatibel. Bij onze asfaltsets hebben wij ervoor gezorgd dat de batterijen allemaal compatibel zijn. Conform het Makita-principe: je hebt twee accu's en je kunt daar allerlei verschillende tools mee aandrijven. Dan kun je de investering omlaag krijgen en heb je tegelijkertijd de mogelijkheid om 24/7 met een machine te draaien, als je over voldoende pakketten beschikt."
Het kabinet wil naar nieuwe normen voor de stikstofneerslag. Heeft dat nog invloed op jullie beleid? In die zin dat jullie bijvoorbeeld even afwachten met verder elektrificeren?
"Ook daar moet je op kunnen anticiperen. Met bijvoorbeeld een flexibele schil met losse inhuur. Wat best lastig kan zijn in dit soort trajecten met veel pieken en dalen. Als wij het druk hebben, hebben andere bouwers het ook druk en vist iedereen in dezelfde kleine vijver. Die is dan snel leeg. Je moet dan oppassen dat je niet uit nood weer langdurige contracten met partijen aangaat om niet mis te grijpen. De situatie vraagt om goed balanceren. Terwijl het tegenwoordig überhaupt al een uitdaging is om goede vakmensen te vinden die op een machine kunnen draaien. Op een gegeven moment moet je ergens concessies doen. Dan is het beschikbaar hebben van eigen emissievrije machines heel belangrijk."
Lees ook:
