Op uitnodiging van De Groene Koers ging staatssecretaris Chris Jansen, Ministerie Infrastructuur en Waterstaat, afgelopen februari in gesprek over het programma Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) met brancheorganisaties, opdrachtgevers en opdrachtnemers. "Zonder duurzame uitvraag valt de hele keten stil en ontbreekt er investeringsperspectief."

Er hangt verandering in de lucht. Niet alleen door de veelbesproken energietransitie, maar ook de markt lijkt te kantelen. Juist voor Nederland is het belangrijk om te kijken naar de landen om ons heen. Welke ontwikkelingen spelen zich daar af? Is elektrisch ook overal een ding? En komen de Chinezen nu echt? Tijd voor het grotere Europese plaatje.

Kleine tot middelgrote infra-bouwbedrijven komen in de verdrukking. Zij krijgen steeds meer concurrentie van grote aannemers als gevolg van een krimp van het aantal opdrachten voor nieuwe infraprojecten vanuit de overheid.

Investeringen en aanschafkosten maken emissieloos bouwen ruim duurder, daar staan besparingen op benzine- en onderhoudskosten tegenover. Althans volgens de berekeningen van een onderzoeksbureau.

Jaarlijks wordt er een top 100 samengesteld van de grootste kraanbedrijven ter wereld. De lage landen zijn prominent aanwezig, zeker met Mammoet en Sarens als nummer 1 en 2 op de lijst.

Naast directeur ben en blijf ik econoom en vielen mij de afgelopen maanden vier zaken op, die ineens bij elkaar kwamen.

Het kabinet schuift nieuwe infrastructuurprojecten voorlopig op de lange baan. Door de stikstofcrisis is het volgens het ministerie van Infrastructuur haast niet meer mogelijk om wegen aan te leggen. Het geld en de mankracht die daarvoor waren gereserveerd, gaan nu naar onderhoudsprojecten.

Afschaffing van de belastingvrijstelling, hogere dieselprijzen, strengere emissie-eisen bij aanbestedingen, milieuzones: de urgentie om het machinepark te vergroenen neemt toe. Dat geldt voor kranen, graafmachines en ander zwaar materieel, maar ook voor bestelbusjes. Wat kost dat nu, zo'n elektrische van?

De omzet in bouwmaterieel in Europa is in 2022 slechts 0,6 procent gedaald. Als de Russische markt niet wordt meegerekend, steeg de omzet zelfs met bijna 3 procent. De markt in Rusland daalde met 37%, mede als gevolg van de Westerse sancties.

De uitstoot van stikstof is de afgelopen jaren flink gedaald, maar de reductie waar het kabinet naar streeft is nog niet in zicht. De bouwsector zit wel op de goede weg: de uitstoot door bouwmaterieel zal waarschijnlijk afnemen, volgens het Planbureau voor de Leefomgeving.